مقدمه
انتخاب موضوع کنونی برای مايان مهلت داد، تا بار ديگر به تحقيق بپردازيم و در مورد پديده های اجتماعی معلومات حاصل نمائيم. به همين علت سر زديم به کتوب، کتاب خانه ها و ديگر منابع که برای معتبر ساختن موضوع ضروری پنداشته ميشود. از يک سوء مهم بودن موضوع و از سوی ديگر مشکلات بيشتر آن در جامعه دقت بيشتر را نيازمند است.
خواننده گان گرامی موضوع کنونی بنده که در مورد دود سگريت است، يکی از پديده های مشکل آور در اجتماع است که سبب شيوع امراض گوناگون اعم از تنفسی و سرطانی در بدن انسان ميشود.
علماء که در اين رشته تحقيق کرده معتقد هستند، که دود سگريت اگر به سگريتی نقص دارد به کسيکه هم قطار يا با او همنشين است نقص بيشتر دارد. بايد به اين اساس برای جلوگيری آن اقدامات جدی صورت گيرد زيرا يک پديده خيلی خطرناک و آلوده کننده هوا ميباشد.
بايد تذکر داد که اين پديده باعث سرطان و امراض تنفسی ميشود، که عواقب ناگوار دارد. محقيق ميگوئيد کسيکه سگريت ميکشد عمر آن کمتر ميشود.
به اميد اينکه با خواندن و شنيدن اين موضوع مخاطبين يا سگريتی ها از اثرات سوء آن آگاهی حاصل نمايند و به ترک آن اقدام کنند.
با عرض حرمت
سيدعبدالله ولی زی
جلوگيری از دود سگريت و عواقب آن
سخنی مشهود است که سگريت از جمله آلوده کننده های هوا و يک عامل بيماری زا است که برای جلوگيری آن بايد سعی بيشتری به خرچ داده شود. چون در کشور عزيز ما به اين نکته توجه چندانی جلب نمی شود، بناء بنده برای انتخاب چنين موضوع دلچسپی پيدا کرد. اين مطلب يک گزارش است که از طرف اتحاديه حقوق غير سگريتی های کانادا ترتيب شده است.
مقامات صحی بسياری از کشورها افزايش ميزان ماليات سگريت را به عنوان راهی برای باز داشتن مردم از مصرف آن و کاهش بوديجه مراقبتهای صحی برگزيده اند. از نظر آنها اين اقدام امتيازی سه گانه را در بر دارد.
نخست، ماليات سگريت عامل عايد است، دوم بوديجه های دولت برای مراقبتهای صحی را کاهش ميدهد و موجب می شود که دها ميليارد دالر به صورت صرفه جويی در بوديجه در اختيار اقتصاد ملی قرار گيرد. سوم اين که در نتيجه تأمين تندرستی کارگران و کاهش رخصتی های ناشی از بيماری، اقتصادی ملی کشور ها از فوايد بيشتری برخوردار خواهد شد.
محققين مسائل طبی هر ساله موارد بيشتری از زيان های سگريت برای تندرستی را کشف می کنند. در سال ۱۹۹۲ وجود ارتباط بين مصرف سگريت و بيماری آب مرواريد چشم در افرادی که روزانه بيش از يک بسته سگريت می کشند، آشکار شد. مشخص شد که دود سگريت موجود در محيط زندگی اطفالی که مادرانشان سگريتی هستند موجب پيدايش اضطراب، ستيزه جويی با ساير کودکان، بلوغ نارس، رفتار ضد اجتماعی وبی قراری در آنها می گردد. سازمان حفاظت محيط زيست ايالات متحده رسماٌ دود موجود در محيط زيست را به عنوان ماده سرطان زای درجه يک اعلام کرد و آن را هم رديف آسبستوز، بنزين و آرسنيک دانست.
اين بيماری ها و اختلالات، دليل ديگری برای حمايت سياستمداران از ماليات سگريت فراهم می کنند و رأی دهندگانی که از بيماری های ناشی از دود سگريت نگران هستند، از آن ها پشتيبانی می کنند. گرچه اقدامات مالياتی معمولاٌ با اعتراض عمومی مواجه می شود، نظر سنجی ها نشان می دهد که ماليات بر سگريت، حتی غالباٌ از طرف سگريتی ها، مورد حمايت قرار می گيرد. در نظر خواهی انجمن حقوق غير سگريتی های کانادا که در انتاريو انجام شده ۸۴ فيصد غير سگريتی ها و بيش از ۵۰ فيصد از سگريتی ها از ماليات سگريت حمايت کردند. در ايالات ماسچويست امريکا بر اساس تصميم رأی دهندگان ميزان ماليات سگريت اين ايالت دو برابر شد و به بالاترين حد در سراسر کشور رسيد. ايالت نيويارک نيز قصد دارد ماليات سگريت را ۲۱ سنت افزايش دهد. ظاهراًٌ دولت کلنتون در صدد بود تا برای کاهش کسری بوديجه فدرال و کاهش بوديجه مراقبتهای صحی ماليات سگريت را افزايش دهد. طرح مسأله احتمال جبران ماليات بر سگريت از طريق کاهش ماليات بر در آمد نيز پذيرش ماليات سگريت از جانب مردم را افزايش می دهد.
ميزان ماليات سگريت در دنمارک بيش از همه جهان و معادل ۳.۶۸ دالر به ازای هر بسته سگريت است. به اين ترتيب در آن جا قيمت يک بسته سگريت ۴.۳۳ دالر است. از اين نظر کشور های نروژ، کانادا، سوئد، ايرلند، انگلستان، فنلاند و آلمان در رديف ها بعدی قرار دارند. کشور های ديگر هنوز به اين گروه نپيوسته اند. در ايالات متحده، اسپانيا و يونان با وجود اين که ميزان مصرف سگريت بسيار بالا است، ماليات آن خيلی کم تر از يک دالر است. در کشور های در حال توسعه، ميزان ماليات سال به سال و بر حسب نوع توتون تفاوت می کند، لکن مقدار آن عموماٌ بسيار کمتر از کشور های صنعتی است.
ثابت شده که اعتباد آور بودن سگريت از ميزان تأثير افزايش قيمت ها در کاهش مصرف آن نمی کاهد. افزايش قيمت سگريت مستقيماٌ مصرف آن را کاهش می دهد. پانزده مورد بررسی که مرکز کنترول بيماری ها CDC در ايالات متحده به عمل آورده، همگی اين مسأله را تأئيد کرده اند، ميانگين نتايج حاصله از اين بررسی ها آن است که ۱۵ فيصد افزايش در قيمت سگريت موجب می شود که مصرف آن در ميان افراد بالای بيست ساله ۴ فيصد کاهش يابد.
مسأله مهم تر اينکه ماليات سگريت بيش از همه بر نوجوانان تأثير دارد. حدود ۹۰ فيصد سگريتی ها عادت خود را قبل از ۲۰ سالگی شروع می کنند، و اين دوره ای است که آن ها عايد کمی دارند. نوجوانانی که در اين مرحله سگريتی نمی شوند. معمولاٌ بعد از آن هر گز نخواهند شد. افزايش قيمت سگريت به ميزان ۱۵ فيصد مصرف آن در نوجوانان را نيز ۱۵ فيصد کاهش می دهد.
تصميمات کانادا در طی دوازده سال اخير سابقه ای برای کاهش مصرف سگريت از طريق ماليات فراهم آورده است. دولت با بالا بردن مقدار متوسط ماليات از ۳۸ سنت در سال ۱۹۸۰ به ۳.۰۱ دالر در سال ۱۹۹۲، ميزان مصرف سگريت را در ميان نوجوانان به ميزان دو سوم و در ميان افراد بالغ به ميزان يک دوم کاهش داد. قيمت يک بسته سگريت را بين سال های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۱ تقريباٌ دو برابر کرد، و مصرف سگريت آن نيز حدوداٌ به نصف کاهش يافت.
پيام ماليات سگريت آشکار تر از پيامی است که به وسيله برنامه های آموزشی يا هوشداری عمومی يا اختصاص دادن بخشی از بخش های اماکن عمومی به غير سگريتی ها منتقل می شود. در هر يک از موارد نامبرده پيامی که فرستاده می شود در مقابل اعلانات تبليغاتی مربوط به سگريت قرار می گيرد، که برای بسياری از مردم جذاب و گيرا هستند. همچنين ۲۰ تا ۳۰ ساله فاصله ای که معمولاٌ بين کشيدن سگريت و بيماری های ناشی از آن وجود دارد، آنها را خنثی می کند. اين فاصله اثر فوری و مستقيمی را که در اثر درک خطرات سگريت در مردم ايجاد می شود، کاهش می دهد. برعکس ماليات ها اثری فوری دارند و تأثير آنها بر عايد مردم بسيار واضح است.
منطق نهفته در ماليات سگريت بسيار روشن است. هنگامی که مردم سگريت می کشند بوديجه های زيادی را به جامعه تحميل می کنند. سگريتی ها تصميم می گيرند که خود را به خطر بياندازند و بوديجه های صحی ناشی از تصميم را می بايد دولت پرداخت کند. در ايالات متحده با اجرای برنامه های نظير برنامه «کمک صحی و مراقبت صحی» کارکنان هزينه روز های از دست رفته کار را می پردازند و مردم نيز بايد حق بيمه بيشتری بپردازند. افراد در کشيدن سگريت آزاد اند، اما نبايد هزينه نتايج حاصل از اين کار را مردم بپردازند. ماليات سگريت، سگريتی ها را وادار می کند که بوديجه های خود را خود برعهده گيرند.
برای ايالات متحده اين بوديجه ها عبارت است از ۲۲ ميليارد دالر بوديجه های دولتی مراقبتهای صحی و ۴۳ ميليارد دالر هزينه کاهش بهره وری ناشی از روز های تلف شده کار که بر اساس مطالعات مقدماتی اداره ارزيابی تکنالوژی محاسبه شده است. اگر در ايالات متحده برای هر بسته سگريت ۲.۵ دالر ماليات، که کم تر از ميزان رايج در اروپای شمالی است، در نظر گرفته می شد. جبران کل مبلغ نامبرده، يعنی ۶۵ ميليارد دالر، ميسر می گرديد. (همان طورکه قبلاٌ اشاره شد، متوسط نرخ ماليات سگريت ايالات متحده ۵۶ سنت است.)
طبق بر آورد گروه های صحی ايالات متحده، چنين ماليات ميزان مصرف سگريت را از آن اندازه پائين می آورد که زندگی قريب ۲ ميليون نفر را نجات خواهد داد، و اين رقم بيش از تلفات تمام جنگ های امريکا است.
به موازات پائين آمدن ميزان مصرف سگريت در اثر افزايش ماليات و کم شدن زيانهای اقتصادی آن، عايد مالياتی به علت کاهش ميزان فروش سگريت سقوط خواهد کرد.
اين ارقام دالری به رغم چشمگير بودنشان ارزش اقدام عليه بيماری های ناشی از مصرف سگريت را تماماٌ منعکس نمی کنند. زيرا زيان های سنجش ناپذيری نظير شرايط غمبار مرگ زودرس و از هم گسيختگی خانواده ها در آن ها منظور نمی شود. اگر اين مسائل نيز در نظر گرفته شوند، ارزش باز داشتن از مصرف سگريت به مراتب مشهودتر خواهد بود.
مردم مدت ها است که از ارتباط سگريت با سرطان ريه اطلاع دارند، زيرا سرطان ريه از کشيدن سگريت هر سال در ايالات متحده موجب مرگ حدود يک لک دوازده هزار ۱۱۲۰۰۰ نفر می گردد. اما تلفات جانی بيماری های قلبی، فشار خون و ساير بيماری های قلبی عروقی ناشی از دود سگريت تقريباٌ دو برابر سرطان ريه تلفات جانی دارند. علاوه بر اين سالانه در امريکا حدود ۸۰۰۰۰ نفر در اثر مجموع بيماری های تنفسی وابسته به سگريت جان خود را از دست می دهند که مهمترين آنها عبارتند از انسداد مزمن راههای هوايی، سينه پهلو انفلوانزا، برونشيت و آمفيزم.
بروز بيماری ها و سرطان های گوناگون در کودکان نيز بر آمار تلفات ناشی از سگريت می افزايد. بر اساس محاسبات سی دی سی CDC در آخرين سالی که اطلاعات مربوط به آن در دسترس است، يعنی سال ۱۹۸۸ در ايالات متحده چهار لک و سی چهار هزار ۴۳۴۰۰۰ نفر کودک جان خود را به اين علت از دست داده اند.
بر اساس مطالعه ای که انجمن سرطان امريکا در سال ۱۹۹۲ به عمل آورده شد که هر ساله قريب ۲ ميليارد نفر در دنيای صنعتی در اثر بيماری های مربوط به توتون می ميرند. در حال حاضر، بيش از ۲۰ فيصد تمام مرگ و مير اين کشور ها به مصرف توتون نسبت داده می شود و چندان که محققين ارتباطات جديدی را بين کشيدن سگريت و سلامتی کشف می کنند، اين رقم پيوسته افزايش می يابد. تخمين شده است که طی دهه نود در کشور های صنعتی سگريت موجب مرگ ۲۱ ميليون نفر گرديد.
اگر مبالغه نباشد در افغانستان بيشترين امراض به دود سگريت مربوط ميباشد. علت عمده که در افغانستان باعث سگريت کشيدن ميشود، افغان ها گمان دارد که سگريت نوع از افتخار است ولی از عواقب آن هيچ خبری ندارند. علت ديگر سطح علمی آنها است که از موارد علمی و تحقيقی اين مسئله آگاهی ندارند. البته در اينجا جوانان و نوجوانان توسط رفقای سگريت کش به سگريت کشی عادت ميگيرند.
نتيجه گيری
ترديد نبايد داشت که کشيدن سگريت از مهم ترين عوامل بدبختی انسان است. سگريت عامل است که برای امراض گوناگون زمينه بروز و انتشار را مساعد ميسازد. از خواندن اين موضوع چنين استنباط ميشود که سگريت بايد در جامعه زشت تلقی گردد و افراد که به آن مبادرت دارند از کشيدن آن جلوگيری کنند. بنده به عنوان نتيجه اين موضوع راه های حل برای جلوگيری از منع سگريت را در کشور عزيز ما افغانستان چنين مينگارد:
- بلند بردن ماليات بالای ورود سگريت
- کاهش ورود و توليد سگريت
- جلب تجاران به ورود اشيای و اجناس ديگر
- زمينه سازی برای تداوی معتادين سگريت
- ايجاد محل های مخصوص برای سگريت کشی تا ديگران از دود آن متضرر نشوند
- توجه جدی فاميل ها به جوانان و نوجوانان منحيث مانع سگريت کشيدن
- نشر، طبع و نصب اعلانات بر ضد سگريت
- بيان اعلاميه ها از عواقب ناگوار سگريت
- ترويج فرهنگ سگريت کشيدن
- تبليغ مبلغين، ملا امامان، رهبران، بزرگان، اساتيد در مورد سگريت
- منع توزيع رايگان سگريت منحيث اعلام تجارتی
- از جوانان که سگريت ميکشند تقاضا ميشود تا از سگريت کشيدن در اجتماع جلوگيری و فرهنگ سگريت کشيدن را مراعات کند.
منابع مأخذ:
- برون، لستر، علايم حياتی کره زمين، انتشارات جهاد دانشگاهی، مشهد-ايران، ۱۳۸۱، ترجمه: داکتر حميد طراوتی
- کوکس و مور، جغرافيايی زيستی، انتشارات جهاد دانشگاهی، مشهد-ايران، ۱۳۸۱ ، ترجمه: داکتر مظفر شريفی، زينب همتی و ابراهيم قمری
- گزارش تحقيقی سازمان حقوق غير سگريتی های کانادا، اتاوا
- شبکه آموزش سيما، سايت انترنيتی (www.irib.ir)
- با استفاده از سايت پژوهشگری (www.google.com.af)
وروستۍ څرگندونې